การพัฒนาพื้นที่เชิงบูรณาการแบบร่วมมือเพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบ็ดเสร็จและแม่นยำ กรณีศึกษาพื้นที่จังหวัดมุกดาหาร ระยะที่ 1

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อสนับสนุนการจัดทำระบบข้อมูลความยากจน และติดตามการช่วยเหลือในการแก้ปัญหาความยากจนของจังหวัดมุกดาหาร 2. เพื่อออกแบบกลไก กระบวนการวิจัย และเครื่องมือในการพัฒนาเชิงพื้นที่เพื่อสนับสนุนการทำงานช่วยเหลือแก้ไขปัญหาความยากจนของจังหวัดมุกดาหาร 3. เพื่อติดตาม วิเคราะห์ ข้อมูลคนจน และหนุนเสริมกลไกพัฒนาเชิงพื้นที่เพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนของจังหวัดมุกดาหาร และ 4. เพื่อสังเคราะห์ข้อมูลพื้นที่ระดับครัวเรือน และการทำงานเชิงพื้นที่แก้ไขปัญหาความยากจนจังหวัดมุกดาหาร เพื่อจัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเชิงพื้นที่ เป็นการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างการวิจัยเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ มีกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 3,320 ครัวเรือน โดยใช้สูตรของทาโร่ ยามาเน่ ที่ระดับความคลาดเคลื่อน 0.05 และกลุ่มเป้าหมาย จำนวน 50 คน ที่มาจาการการเลือกแบบเจาะจง แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากแบบสอบถามมาวิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ประกอบด้วย ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากเอกสารต่าง ๆ และแบบสัมภาษณ์ มาวิเคราะห์แบบเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) สนับสนุนการจัดทำระบบข้อมูลความยากจนโดยการลงพื้นที่ไปเก็บข้อมูลจากครัวเรือนเป้าหมายจำนวน 5,060 ครัวเรือน เพื่อนำไปบันทึกในระบบสนับสนุนการทำงานเชิงพื้นที่เพื่อการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบ็ดเสร็จและแม่นยำ (www.livingonnewpace.com) 2) เครื่องมือในการพัฒนาพื้นที่ คือ ระบบฐานข้อมูลครัวเรือนยากจน livingonnewpace และ pppconnext จากนั้นจึงนำข้อมูลในระบบฐานข้อมูลทั้ง 2 มาวิเคราะห์ และได้จัดให้มีคลินิกวิจัย เพื่อส่งต่อข้อมูลและความช่วยเหลือคนจนให้หน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องได้ดำเนินการต่อไป 3) จัดให้มีบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) ในการแก้ไขปัญหาความยากจน เพื่อส่งต่อข้อมูลครัวเรือนยากจน เพื่อร่วมกันติดตาม วิเคราะห์ และช่วยเหลือครัวเรือนยากจนกับหน่วยงานหน่วยงานราชการ ภาคเอกชน รัฐวิสาหกิจ จำนวน 6 กระทรวง 8 หน่วยงาน และ 4) ได้กำหนดพื้นที่โครงการนำร่องในการแก้ไขปัญหาความยากจนโดยการปลูกมันเทศญี่ปุ่น คือ ตำบลกกตูม อำเภอดงหลวง จำนวน 2 ชุมชน ได้แก่ บ้านคำผักกูดและบ้านสานแว้ จำนวน 60 คน และได้จัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายในการแก้ไขปัญหาความยากจนในจังหวัดมุกดาหารเข้าไปในแผนพัฒนาจังหวัดมุกดาหารระยะ 5 ปี พ.ศ. 2566-2570