การแสดงหมอลำคณะเสียงอิสาน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของหมอลำคณะเสียงอิสาน และ 2. เพื่อศึกษาแนวคิดและรูปแบบการแสดงของหมอลำคณะเสียงอีสาน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีเครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ และแบบสังเกตการณ์ โดยมีกลุ่มเป้าหมายในการวิจัย จำนวน 20 คน ประกอบด้วย บุคลากรคณะเสียงอิสาน จำนวน 10 คน การแสดงคณะเสียงอิสาน จำนวน 10 คน ที่มาจากการเลือกแบบเจาะจง แล้วนำข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์ การสังเกต และเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องมาวิเคราะห์แบบเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ศึกษาประวัติความเป็นมาของคณะเสียงอิสาน ได้ปรับเปลี่ยนพัฒนารูปแบบการแสดงเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ชม พัฒนารูปแบบของเวทีที่มีความทันสมัย ออกแบบชุดของการแสดงให้เกิดความอลังการสร้างความตระการตาอยู่เสมอ ซึ่งได้รับอิทธิพลจากตะวันตกมาพัฒนาให้เหมาะสมกับการแสดงหมอลำในยุคปัจจุบัน โดยจะแบ่งออกเป็น 4 ช่วง ได้แก่ 1.1) การเก็บเกี่ยวประสบการณ์ด้านการแสดง 1.2) การพัฒนาฝีมือและรูปแบบการแสดงเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ชม 1.3) การสร้างอัตลักษณ์พัฒนารูปแบบการแสดงที่โดดเด่น 1.4) การรักษามาตรฐานเพื่อครองใจของผู้ชมการแสดง และ 2) รูปแบบการแสดงหมอลำคณะเสียงอิสาน พบว่า การแสดงหมอลำคณะเสียงอิสานได้นำเสนอรูปแบบการแสดงทั้งหมด 4 รูปแบบ คือ 2.1) การแสดงลำเรื่องต่อกลอน 2.2) การแสดงตลก 2.3) การแสดงคอนเสิร์ต 2.4) การแสดงวัฒนธรรมร่วมสมัย โดยเนื้อหาการแสดงลำเรื่องต่อกลอนเป็นการประพันธ์บทขึ้นมาใหม่ โดยนำเรื่องราววิถีชีวิตของชาวบ้านสะท้อนสังคมของคนอีสานผสมผสานการแสดงแบบดั้งเดิมและแบบสมัยใหม่เข้าด้วยกัน นำจุดขายของการแสดงตลกที่สะท้อนถึงปัญหาสถานการณ์บ้านเมือง จนเป็นที่รู้จักและเป็นที่ยอมรับของผู้ชมอย่างกว้างขวาง