วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ มหาวิทยาลัยมหิดล

การวิจัยติดตามและประเมินผลการพัฒนาครู สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

เก็จกนก เอื้อวงศ์, ฐิติกรณ์ ยาวิไชย จารึกศิลป์ — Fri, 04 Jul 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพ ปัญหาอุปสรรค และปัจจัยความสำเร็จของการพัฒนาครู สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) 2) ประเมินผลการพัฒนาครู และ 3) จัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบายด้านการพัฒนาครู การวิจัยแบ่งเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพ ปัญหาอุปสรรค และปัจจัยความสำเร็จของการพัฒนาครู ผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้บริหารหน่วยงานส่วนกลาง ระดับเขตพื้นที่ ระดับสถานศึกษา และครู 41 คน เครื่องมือ คือ แนวคำถามการสนทนากลุ่ม ระยะที่ 2 ประเมินผลการพัฒนาครู กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษาและครู 3,462 คน เครื่องมือ คือ เป็นแบบสอบถาม และระยะที่ 3 จัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ผู้ให้ข้อมูล คือ ผู้ทรงคุณวุฒิ 15 คน เครื่องมือ คือ แนวคำถามการสนทนากลุ่ม และร่างข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหา และการหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาครูมีการกำหนดนโยบายและแผนการพัฒนาครูไว้ชัดเจน และมีระบบการติดตามประเมินผลการพัฒนาครู แต่มีปัญหาและอุปสรรคในด้านนโยบายที่ขาดความต่อเนื่อง การสื่อสารนโยบายไม่ทั่วถึงครอบคลุม และเป้าหมายการพัฒนาไม่สอดคล้องกับความต้องการจำเป็นของสถานศึกษา และปัจจัยความสำเร็จในการพัฒนาครู คือ การมีระบบและกลไกในการสื่อสารนโยบาย และการกำกับติดตามการดำเนินการตามนโยบายอย่างต่อเนื่อง 2) ผลการพัฒนาครู พบว่า ครูมีความรู้ความเข้าใจในความเป็นครูและการจัดการเรียนรู้ มีทักษะในการจัดการเรียนรู้ และมีคุณลักษณะของความเป็นครูในระดับมาก รวมทั้ง ครูในสถานศึกษาขนาดเล็กและพื้นที่ห่างไกลมีโอกาสได้รับการพัฒนาน้อยกว่า และ 3) ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย พบว่า (1) ควรสื่อสารนโยบายให้ทั่วถึง และมีนโยบายพัฒนาครูโดยใช้พื้นที่เป็นฐาน (2) ควรจัดหลักสูตรที่เน้นการตอบสนองความต้องการของครู (3) ควรเสริมสร้างแรงจูงให้ครูพัฒนาตนเอง และ (4) ควรสนับสนุนการสร้างเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาครู

The Impact of COVID-19 on Educational Digital Transformation

Wichai Siriteerawasu — Fri, 04 Jul 2025 00:00:00 +0700

COVID-19 has necessitated a rapid and comprehensive shift towards digital transformation in the education sector. This study explores the impact of COVID-19 on educational practices and the role of digital transformation in mitigating these effects. A systematic three-stage bibliometric and documentary analysis of research articles indexed in a database since the wake of the COVID-19 crisis highlights the significant contributions of social sciences and digital innovations in understanding and facilitating this transformation. The findings underscore the recurrence of keywords and field of expertise critical need for robust digital infrastructure, professional development for educators, and strategies to bridge the digital divide. Additionally, the study emphasizes the importance of fostering digital literacy among students and educators to ensure the effective integration of digital tools in education. This research provides valuable insights and new knowledge for developing adaptive, innovative, and inclusive educational strategic planning in a post-pandemic world, enhancing educational resilience and quality.

ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความผูกพันของนักศึกษาและศิษย์เก่าหลักสูตร ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาภูมิคุ้มกัน (หลักสูตรนานาชาติ) คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

สุชาดา สุวรรณนิคม, ชนิตรา ธุวจิตต์, วทิพย์ ตั้งจิตติโภคิน, ศันสนีย์ เสนะวงษ์ — Fri, 04 Jul 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความผูกพันของนักศึกษาและศิษย์เก่าหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาภูมิคุ้มกัน (หลักสูตรนานาชาติ) คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล 2) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความผูกพันของนักศึกษาและศิษย์เก่าฯ กับความเต็มใจแนะนำและทำประโยชน์ให้กับหลักสูตรฯ และ 3) จัดทำข้อเสนอแนะในการพัฒนากระบวนการสร้างความผูกพันต่อศิษย์เก่าและเป็นข้อมูลในการปรับปรุงหลักสูตรฯ ในปี 2570 ประชากรที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ นักศึกษาปัจจุบันและศิษย์เก่าของหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาภูมิคุ้มกัน คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล แผนการเรียน 2.1 (สำหรับผู้จบการศึกษาระดับปริญญาโท) จำนวน 65 คน จึงเก็บข้อมูลแบบสำมะโน (Census) มีผู้ตอบแบบสอบถาม 39 คน (ร้อยละ 69.64) ข้อมูลถูกวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา เช่น ความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียรสัน ผลการศึกษาพบว่า นักศึกษาปัจจุบันและศิษย์เก่ามีความผูกพันต่อหลักสูตรฯ ในระดับมาก ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความผูกพันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 เรียงลำดับจากมากไปหาน้อย ได้แก่ ความภาคภูมิใจต่อหลักสูตรฯ (0.692), กิจกรรมเสริมหลักสูตร (0.541) และอาจารย์ผู้สอน (0.634) ส่วนปัจจัยที่ไม่มีความสัมพันธ์ต่อความผูกพัน ได้แก่ เจ้าหน้าที่สนับสนุน (0.304) สิ่งอำนวยความสะดวก (0.283) เพื่อนร่วมชั้นเรียนและเพื่อนร่วมห้องปฏิบัติการ (0.177) นอกจากนี้ยังพบว่า ความผูกพันมีความสัมพันธ์ต่อความเต็มใจที่จะทำประโยชน์ให้กับหลักสูตร (0.700) และความเต็มใจที่จะแนะนำหลักสูตรฯให้กับรุ่นน้องและคนรู้จัก (0.459) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 กล่าวโดยสรุป ผลการวิจัยนี้ชี้ว่า ความภาคภูมิใจต่อหลักสูตร กิจกรรมเสริมหลักสูตร และอาจารย์ผู้สอน เป็นปัจจัยสำคัญที่มีความสัมพันธ์ต่อระดับความผูกพันของนักศึกษาและศิษย์เก่า ซึ่งสามารถนำไปประยุกต์ใช้เพื่อวางแผนรักษาและพัฒนาระดับความผูกพันของนักศึกษาและศิษย์เก่าอย่างยั่งยืนต่อไป