STRATEGIES FOR DEVELOPING SCHOOL ADMINISTRATORS ACCORDING TO THE CONCEPT OF DIGITAL CITIZENSHIP
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) วิเคราะห์คุณลักษณะความเป็นพลเมืองดิจิทัลในปัจจุบันและที่พึงประสงค์ของผู้บริหารโรงเรียน โดยใช้กรอบทฤษฎีการพัฒนาผู้บริหารตามที่กำหนดโดยคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ร่วมกับแนวคิดความเป็นพลเมืองดิจิทัล การวิจัยนี้ดำเนินการในโรงเรียนมัธยมศึกษาภายใต้สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน เพื่ออธิบายลักษณะทั่วไปของกลุ่มตัวอย่าง นอกจากนี้ ยังดำเนินการวิเคราะห์ความต้องการโดยใช้ดัชนีความต้องการตามลำดับความสำคัญที่ปรับเปลี่ยน (PNImodified) เพื่อประเมินเงื่อนไขที่มีอยู่และที่คาดหวัง ผลลัพธ์บ่งชี้ถึงความต้องการระดับสูงในการพัฒนาผู้บริหารในด้านต่างๆ เช่น การมุ่งเน้นผลสัมฤทธิ์ ความเป็นเลิศในการให้บริการ การพัฒนาตนเอง และการทำงานเป็นทีม ซึ่งเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการเพิ่มพูนทักษะในด้านเหล่านี้ โดยเฉพาะทักษะดิจิทัลที่เกี่ยวข้องกับการให้บริการและการทำงานเป็นทีม เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพการจัดการองค์กรในยุคดิจิทัล 1) ในด้านของการมุ่งเน้นผลสัมฤทธิ์ ผู้บริหารโรงเรียนต้องได้รับการสนับสนุนจากนโยบายของรัฐที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาและเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพในการบรรลุเป้าหมายการบริหาร ซึ่งสอดคล้องกับกรอบความเป็นพลเมืองดิจิทัลที่เน้นเรื่องการเคารพตนเองและผู้อื่น (ความรู้ด้านสื่อและข้อมูล) 2) ในด้านความเป็นเลิศด้านบริการ การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อพัฒนาระบบบริการสามารถเพิ่มความพึงพอใจของผู้ใช้และทำให้ผู้ดูแลระบบสามารถตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดความเป็นพลเมืองดิจิทัลเกี่ยวกับการศึกษาตนเองและเพื่อน (ระบบความปลอดภัยทางไซเบอร์ ความปลอดภัยทางดิจิทัล สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีทางดิจิทัล และการจัดการเวลาหน้าจอ) 3) ในด้านการพัฒนาตนเอง การเข้าร่วมการประชุมวิชาการหรือการฝึกอบรม/สัมมนาที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีดิจิทัลช่วยให้ผู้ดูแลระบบได้รับความรู้และทักษะที่ทันสมัย ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดความเป็นพลเมืองดิจิทัลเกี่ยวกับการปกป้องตนเองและเพื่อน (การสื่อสารและการทำงานร่วมกัน สิทธิและความรับผิดชอบทางดิจิทัล กฎหมายดิจิทัล) 4) สำหรับการทำงานเป็นทีม เครื่องมือดิจิทัลสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานร่วมกันเป็นทีม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและการสื่อสารผ่านสื่อดิจิทัล ซึ่งเกี่ยวข้องกับแนวคิดความเป็นพลเมืองดิจิทัลเกี่ยวกับสติปัญญาทางอารมณ์ทางดิจิทัล (การเข้าใจผู้อื่นในโลกดิจิทัล มารยาททางดิจิทัล) ผลการค้นพบนี้ช่วยในการระบุคุณลักษณะปัจจุบันและคุณลักษณะที่ผู้บริหารโรงเรียนต้องการของความเป็นพลเมืองดิจิทัล ซึ่งเป็นพื้นฐานสำหรับการพัฒนาต่อไป
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กมลวรรณ จันทร และศันสนีย์ จะสุวรรณ์. (2565). การบริหารสถานศึกษายุคโลกพลิกผันฉลาดรู้เท่าทันดิจิทัล. Proceeding National & International Conference, 2(14), 1002.
กมลินทร์ พินิจภูวดล, กิตติภูมิ เนียมหอม, และพันธ์รบ ราชพงศา. (2559). รายงานการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์: รายงานวิจัยในลักษณะ Quick Research ในประเด็นเร่งด่วนของประชาคมอาเซียน. (ม.ป.ท.).
กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2561). รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2561. สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (องค์การมหาชน).
กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2565). รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2565. สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (องค์การมหาชน).
กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2556). แผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2545). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2550). คู่มือการบริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. กระทรวงศึกษาธิการ.
กอบกิจ สิทธิธนกานต์. (2559). ยุทธศาสตร์การพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานเพื่อการจัดการการศึกษาสู่ประชาคมอาเซียน. วารสารสุทธิปริทัศน์, 30(95), 176–185.
กาญจนา เดชสม, รุ่งชัชดาพร เวหะชาติ, ศิลป์ชัย สุวรรณมณี, และสุนทรี วรรณไพเราะ. (2566). กลยุทธ์การพัฒนาความเป็นพลเมืองดิจิทัลของโรงเรียนมัธยมศึกษา. Journal of Humanities and Social Sciences Nakhon Phanom University, 13(1), 102–115.
กีรติ ยศยิ่งยง. (2552). องค์กรแห่งนวัตกรรม. โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เกตุชญา วงษ์เพิก. (2564). การพัฒนาผู้นำเชิงกลยุทธ์ในยุคดิจิทัลสู้องค์การเรียนรู้. วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย, 5(2), 1–13.
เกษร เกษมชื่นยศ. (2563). การพัฒนาของไทยตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน. วารสารจันทรเกษมสาร, 26(1), 21–22.
ไกรศร เจียมทอง. (2564). ทักษะของผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 32 [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม].
จารุวรรณ นาตัน. (2556). นวัตกรรมการบริหารโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็ก [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร].
จิติมา วรรณศรี. (2564). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษายุคดิจิทัล. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 6(10), 458–472.
ฉัตรพงศ์ ชูแสงนิล. (2561). ยุคแห่งพลเมืองดิจิทัล. SciMath. https://www.scimath.org/article-technology/item/8659-2018
ชวน ภารังกูร. (2552). นวัตกรรมการบริหารโรงเรียนชายแดนภูมิภาคตะวันตก [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร].
ชุมศักดิ์ อินทร์รักษ์. (2562). กระบวนทัศน์การพัฒนาผู้บริหารการศึกษาและผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 10(2), 1–10.
ณิศรานันท์ ขันทอง. (2564). ทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา หนองคาย. Journal of Modern Learning Development, 6(4), 159.
ธงชัย สันติวงษ์. (2537). การวางแผนเชิงกลยุทธ์ (พิมพ์ครั้งที่ 2). ไทยวัฒนาพานิช.
ธีรศักดิ์ อุปไมยอธิชัย และสุชาติ บางวิเศษ. (2563). การบริหารและการจัดการศึกษาสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน. กู๊ดเฮด พริ้นท์ติ้ง แอนด์ แพคเกจจิ้ง กรุ๊ป.
บังอร ปัสมะริสสา และศิริพงษ์ เศาภายน. (2564). ความเป็นพลเมืองดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาสหวิทยาเขตปิยมิตรสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4. Journal of Roi Kaensarn Academi, 6(3), 16–29.
ปริยาภรณ์ ตั้งคุณานันต์. (2563). การบริหารงานวิชาการในสถานศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. (ม.ป.ท.).
ปอส์ ไกรวิญญ์ และบัญชา ชลาภิรมย์. (2563). กลยุทธ์การพัฒนาผู้บริหารโรงเรียนเอกชนตามแนวคิดความเป็นพลเมืองดิจิทัล. Journal of Education Studies, 48(2), 147–164.
พรวิภา เชยกลิ่น. (2566). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษายุคดิจิทัล [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร].
พฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์. (2552). การบริหารและการจัดการศึกษาเพื่อโลกใบเล็ก. พริกหวานกราฟฟิค.
พฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์. (2553). การวางแผนยุทธศาสตร์ด้านการศึกษา [เอกสารประกอบการสอน]. คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์ และคณะ. (2560). รายงานการศึกษาวิจัย เรื่องการพัฒนาแนวทางการเข้าสู่ตำแหน่งผู้อำนวยการสถานศึกษา. พริกหวานกราฟฟิค.
พวงรัตน์ เกษรแพทย์. (2543). การวางแผนกลยุทธ์สำหรับนักศึกษา. สุวีริยาสาสน์.
ยงยุทธ นุฤทธิ์มนตรี, กษม ชนะวงศ์, และกุหลาบ ปุริสาร. (2565). ภาวะผู้นำดิจิทัลของผู้บริหารในองค์กร. วารสารบัณฑิตเอเชีย, 12(4), 186–206.
เยาวเรศ จิตต์ตรง. (2556). กลยุทธ์การพัฒนาภาวะผู้นำด้านการเรียนการสอนสำหรับผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].
รุ่งรัตน์ พลชัย. (2563). ภาวะผู้นำกับการบริหารในยุคดิจิทัล. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มมร. วิทยาเขตอีสาน, 1(3), 58–70.
ศรีอรุณ เรศานนท์. (2521). การบริหารงานบุคคล. ภาควิชาบริหารธุรกิจ คณะเศรษฐศาสตร์และบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ศิริวรรณ เสรีรัตน์. (2540). การบริหารเชิงกลยุทธ์และกรณีศึกษา. วิสิทธ์วัฒนา.
ศิริลักษณ์ วงษ์คำ, ธัญเทพ สิทธิเสือ, และศุภธนกฤษ ยอดสละ. (2567). ทักษะความเป็นพลเมืองดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาและครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 3. วารสารวิชาการ มจร. บุรีรัมย์, 9(2), 257–270.
เศกสรร สกนธวัฒน์. (2560). กลยุทธ์การบริหารโรงเรียนในเครือมูลนิธิเซนต์คาเบรียลแห่งประเทศไทยตามแนวคิดเสริมสร้างนักเรียนให้มีเป็นพลเมืองดิจิทัล [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].
เศรษฐชัย ชัยสนิท. (2553). นวัตกรรมและเทคโนโลยี. http://it.east.spu.ac.th
สมาคมเทคโนโลยีการศึกษานานาชาติ. (ม.ป.ป.). Digital citizenship lessons. https://iste.org/digital-citizenship-lessons
สมนึก เอื้อจิระพงษ์พันธ์. (2553). นวัตกรรม: ความหมาย ประเภท และความสำคัญต่อการเป็นผู้ประกอบการ. วารสารบริหารธุรกิจ, 33(128), 25-42.
สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน). (ม.ป.ป.). โครงการศึกษาแนวทางการพัฒนาเครือข่ายการทูตนวัตกรรม. http://www.nia.or.th/bookshelf/view/169
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). รายงานการสังเคราะห์ตัวชี้วัดด้านการศึกษาไทยตามกรอบเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน. พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ. (ม.ป.ป.). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580 (ฉบับย่อ). สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สุบรรณ ลาสา, ไพวุฒิ ลังกา, และวิสุทธิ์ ราตรี. (2560). แนวทางการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษามืออาชีพในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารวิจัยรำไพพรรณี, 11(2), 120–132.
เสน่ห์ จุ้ยโต. (2554). การบริหารนวัตกรรมแนวใหม่ (พิมพ์ครั้งที่ 2). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
อนุกูล ตันสุพล. (2559). นิเวศวิทยาวัฒนธรรม: กุญแจสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน. วารสารวิชาการ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี, 12(1), 202.
อัจฉรา นิยมาภา และวิสุทธิ์ วิจิตรพัชราภรณ์. (2566). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานคร. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี, 34(1), 32–43.
อำพล นววงศ์เสถียร. (2562). การจัดการเชิงกลยุทธ์ (พิมพ์ครั้งที่ 5). วิทยาลัยเซาธ์อีสท์บางกอก.
อุษา บิ้กกิ้น. (2566). พลเมืองฉลาดรู้เท่าทันดิจิทัล. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
Africa Union. (2021). Agenda 2063 and the SDGs. https://www.au.int/agenda2063/sdgs
Brundtland, G. H. (1987). Our common future: The report of the World Commission on Environment and Development. Oxford University Press.
Dalinghaus, L. J. (2023). A qualitative study of digital citizenship practices and the fear of missing out: Perceptions of middle school students and principals [Unpublished doctoral dissertation]. Kansas State University.
Davis, V. (2014, October 24). What your students really need to know about digital citizenship. Edutopia. https://www.edutopia.org/blog/digital-citizenship-need-to-know-vicki-davis
Ghanbari, S., & Mohammadi, B. (2017). Professional development model of high school administrators: A qualitative research. School Administration, 4(2), 123–143.
Hanks, S. A. (2023). School administrator instructional leadership self-efficacy influence on work engagement: A qualitative descriptive inquiry [Doctoral dissertation, Grand Canyon University].
Harrell, S. B. (2024). A mixed methods study of efficacy and digital learning competencies for school administrators in a rural North Carolina District. (Unpublished manuscript).
HREX.asia. (2019, August 26). การเป็นผู้นำที่ดีในยุคดิจิทัล [Good leadership in the digital age]. https://th.hrnote.asia/personnel-management/190826-good-leader-digital-age/
Hughes, C. (2003). What does it really take to get into the Ivy League & other highly selective colleges. McGraw-Hill.
International Institute for Sustainable Development. (2016, June 2). Arab region agrees on SDG follow-up process, joint inputs to UNEA-2. https://sd.iisd.org/news/arab-region-agrees-on-sdg-follow-up-process-jointinputs-to-unea-2
Johnson, D. (2003). Learning right from wrong in the digital age: An ethics guide for parents, teachers, librarians and others who care about computer-using young people. Linworth.
Karacabey, M. F. (2020). Perceptions of school administrators on their contributions to teacher professional development. Journal of Theoretical Educational Science, 13(1), 78–90.
Lawson, K. (2008). Coaching for improved performance. http://www.growinggreatness.com/gg_articles/Coaching_for_Improved_performance.pdf
Mohammad, N., & Jais, A. (2023). Thinking outside the box from the perspective of a Malaysian school administrator during a pandemic as a new educational form. Indonesian Journal of Educational Research and Technology, 3(1), 45–50.
NSW Department of Education and Communities. (2011). Key DER-NSW domains and themes of digital citizenship. www.digitalcitizenship.nsw.edu.au/Sec_All/domains_and_themes.pdf
Park, Y. (2017). Digital intelligence (DQ). DQ Institute.
Ribble, M. (2011). Digital citizenship in schools. International Society for Technology in Education. https://www.iste.org/docs/excerpts/DIGCI2-excerpt.pdf
Sachs, J., Schmidt-Traub, G., Kroll, C., Lafortune, G., Fuller, G., & Woelm, F. (2020). The sustainable development goals and COVID-19: Sustainable development report 2020. Cambridge University Press. https://sdgindex.org/reports/sustainable-development-report-2020/
Samosa, R., Blanquisco, M. J. P., & De Leon, S. (2023). Towards a digital school leadership framework for school head and the teacher digital competence: Input for school leader digital learning guide. American Journal of Science on Integration and Human Development, 1(5), 102–154.
Suksiripannarut, P., & Warabamrungkul, T. (2022). การพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาในยุคโรคเปลี่ยนโลก [The development of school administrators in the age of disruption diseases]. Quality of Life and Law Journal, 18(2), 77–89.
Toffler, A. (1980). The third wave. William Morrow.
United Nations Office of Thailand. (2021). A decade of action and decade of innovation. https://thailand.un.org/en/136290-decade-action-decade-innovatio
Wambua, E., Kisirkoi, F., & Maithya, P. (2023). School administrators’ possession of digital skills and digital literacy content for implementation of digital literacy program in public primary schools in Kitui County-Kenya. Journal of Education and Practice, 7(6), 76–100.
Watts, S. (2024, January 10). What is cybersecurity? The ultimate guide. Splunk. https://www.splunk.com/en_us/blog/learn/cybersecurity.html
Yirci, R., Karakose, T., Kocabas, I., Tülübaş, T., & Papadakis, S. (2023). A bibliometric review of the knowledge base on mentoring for the professional development of school administrators. Sustainability, 15(4), Article 3027.
Yu, C., & Prince, D. L. (2016). Aspiring school administrators' perceived ability to meet technology standards and technological needs for professional development. Journal of Research on Technology in Education, 48(4), 239–257.
